This article offers a diachronic survey of the writing systems used for Turkish and other Turkic varieties over roughly 1,300 years, from the earliest Göktürk (Orkhon) inscriptions to contemporary Latin-based alphabets. It examines the structural and functional properties of thirteen major scripts—Göktürk, Manichaean, Sogdian, Uyghur, Brāhmī, Tibetan, Syriac, Hebrew, Greek, Armenian, Arabic (pre- and post-reform), Cyrillic, and Latin—with particular attention to how adequately each represents the phonological system of Turkish. On the basis of grapheme–phoneme correspondence and coverage of vowel and consonant inventories, the article proposes approximate “suitability percentages” for each alphabet. In the second part, it analyses the emergence of the 34-letter Common Turkic Alphabet adopted at the 1991 Symposium on Contemporary Turkic Alphabets (Marmara University) and compares this model with the Latin-based orthographies of Turkish, Azerbaijani, Uzbek, Turkmen, Karakalpak, Crimean Tatar, and Gagauz. A table of conformity scores highlights both the high compatibility of some standards (Azerbaijani, Turkish, Gagauz, Crimean Tatar) and the marginal or non-existent alignment of others. The study argues that, despite strong historical and political constraints, a functionally unified Common Turkic Latin Alphabet remains a realistic and culturally beneficial goal for enhancing written communication across the Turkic world.

Turkish language, Turkic languages, historical alphabets, Göktürk (Orkhon) script

Koçaoglu, T. (1987). Bugüne kadar bilinmeyen bir Türk lehçesi: Harezm edebi dili (1920–1924). In Beşinci Milletlerarası Türkoloji Kongresi (23–28 Eylül 1985), I. Türk Dili (Cilt 2, s. 77–87). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türkiyat Araştırma Merkezi.

Koçaoglu, T. (2004). Tercüman gazetesinin dili ve coğrafyası: 1883–1917. Ankara: Kırım Türkleri Kültür Derneği Yayınları.

Koçaoglu, T. (1993). Türk Cumhuriyetlerinde ortak alfabe birliği. In Değişim: Türkiye-Azerbaycan ve Orta Asya Cumhuriyetlerinde Demokrasi ve Piyasa Ekonomisine Geçiş Süreci (s. 156–158). Ankara: Yeni Forum.

Koçaoglu, T. (1999). Türk ülkelerinde Latin alfabesine geçme sürecindeki başlıca meseleler. In 3. Uluslararası Türk Dil Kurultayı 1996 (s. 675–678). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Koçaoglu, T. (1997). Yaş Türkistan’ın Türkistan basın tarihindeki yeri. In Yaş Türkistan (Paris), Vol. 1 (1929–1930) (s. 13–30). İstanbul: Ayaz Tahir Türkistan İdil-Ural Vakfı Yayınları.

Şirin, H. (2013). Başlangıçtan günümüze Türk yazı sistemleri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Tekin, T. (1997). Tarih boyunca Türkçenin yazımı. Ankara: Simurg Yayınları.

User, H. Ş. (2015). Başlangıcından günümüze yazı sistemleri. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.